تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب های زیرزمینی با استفاده از روش زمین آماری کریجینگ (مطالعه موردی: دشت بهادران مهریز)

نویسندگان

احسان صاحب جلال

e. sahebjalal فرهاد دهقانی

f. dehghany agricultural and natural resourses research center of yazdمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی منیرالسادات طباطبایی زاده

m. s. tabatabaeezade

چکیده

آب های زیرزمینی مهم ترین منبع تأمین آب مورد نیاز کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشند. در بسیاری از مناطق، استفاده بیش از حد از منابع آب با کیفیت خوب باعث کاهش منابع آب قابل دسترس و روی آوردن به استفاده از منابع آب با کیفیت نامطلوب شده است. بنابراین جهت مدیریت صحیح منابع آب و برقراری تناسب بین کیفیت آب و نحوه استفاده از آنها، اطلاع از چگونگی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب های زیرزمینی امری ضروری محسوب می شود. بدین منظور، در این تحقیق، ابتدا در سال 1385 در بخشی از دشت بهادران مهریز از 76 حلقه چاه، نمونه آب گرفته شد و آنالیزهای شیمیایی روی آنها صورت گرفت. از آنجاکه ژئواستاتیستیک با فراهم کردن تخمینگرهای آماری مختلف نظیر کریجینگ، ما را قادر می سازد تا با استفاده از اطلاعات حاصله از نقاط نمونه برداری شده، به برآورد خصوصیت مورد نظر در نقاطی که نمونه برداری نشده اند بپردازیم بنابراین به منظور پهنه بندی خصوصیات کیفی آب که شامل cl ,sar, ecو b می باشد از روش درونیابی کریجینگ استفاده شد و در نهایت پس از همپوشانی نقشه های حاصله و با استفاده از معیارهای طبقه بندی کیفیت آب به روش فائو، نقشه های مجزای کیفیت آب از نظر محدودیتی که ایجاد می کنند ترسیم گردید. نتایج به دست آمده از بررسی نقشه شوری نشان می دهد که آب های زیرزمینی در 48% از منطقه مورد مطالعه در کلاس محدودیت شدید و 52% آن نیز در کلاس با محدودیت کم تا متوسط قرار دارند. هم چنین آب های زیرزمینی از نظر سرعت نفوذ در خاک در 66% از منطقه بدون محدودیت،11% با محدودیت کم تا متوسط و 23% دارای محدودیت شدید می باشند. در مرحله بعد، به منظور بررسی تغییرات زمانی شوری آب زیرزمینی در یک دوره 5 ساله(90-1385) از تعداد 38 حلقه چاه منطقه نمونه برداری گردید و نقشه شوری آب زیرزمینی در سال 1390 نیز ترسیم شد. در نهایت با تفریق نقشه شوری سال های مذکور، نقشه تغییرات شوری ترسیم گردید. بررسی نقشه مذکور نشان داد که شوری آب های زیرزمینی در 1/31% منطقه کاهش و در 5/26% منطقه افزایش یافته، در حالی که 4/42% درصد منطقه بدون تغییر مانده است. هم چنین از آنجا که منطقه مورد مطالعه زیرکشت پسته می باشد و شوری آستانه کاهش عملکرد این محصول 8 دسی زیمنس بر متر است. بنابراین حدود 8 درصد به اراضی دارای محدودیت اضافه شده که در مورد مدیریت آبیاری و برنامه توسعه کاشت در قسمت های شرق و جنوب شرقی منطقه باید تجدید نظر نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب‌های زیرزمینی با استفاده از روش زمین‌آماری کریجینگ (مطالعه موردی: دشت بهادران مهریز)

Groundwater is the most important source of water supply for agricultural purposes in arid and semi-arid areas. In many areas, excessive use of high quality water resources leads to reducing the available water resources and turning to the use of low quality water resources. Thus, knowing the temporal and spatial variation of groundwater quality is a necessary factor for implementation of sound...

متن کامل

ارزیابی زمانی، مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی با استفاده از روش های زمین آماری (مطالعه موردی: بخش غربی دریاچه ارومیه)

در این تحقیق روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی بخش غربی دریاچه ارومیه از سال 1380 تا سال 1389 مدل سازی شده است. داده های مقادیر هدایت الکتریکی، سدیم و نسبت جذب سدیم ازس ال 1380 تا سال 1389 مرتب گردید. سپس با استفاده از نرم افزارهای GS+ وArcGIS اقدام به پهنه بندی کیفی آب زیرزمینی شد. با استفاده از ابزارهای زمین آمار در نرم افزار ArcGIS اقدام به میان یابی داده های مکانی و تولید لایه های رستری از پارا...

متن کامل

بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت بجستان جهت مصارف شرب و کشاورزی با استفاده از روش های زمین آماری

     سفره‌هایآبزیرزمینیبه عنوانیکیازمهمترینمنابعتأمینکنندهآببا خطراتمتفاوتیمانندافتسطح،کاهشمیزانتغذیهبهسببنقصانبارندگیوآلاینده‌هایطبیعیوغیرطبیعیرو به رواست. ازاینرو پایشکیفیمنابعآبزیرزمینیاهمیتفوق العاده­ایدارد وتحلیلکیفیتآبیکی ازقسمت‌‌هایمهممطالعاتآب‌هایزیرزمینیاست. این پژوهش با هدف مدل سازی تغییرات مکانی ویژگی‌های شیمیایی آب های زیرزمینی دشت بجستان با استفاده از روش‌های زمین آماری جهت مصرف آب...

متن کامل

تغییرات مکانی میزان نیترات در آب زیرزمینی با استفاده از زمین¬آمار (مطالعه موردی: دشت کردان)

بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفی آب­های زیرزمینی در شناخت وضعیت کیفی آبخوان، منابع آلوده کننده و تعیین مناسب­ترین راهکارهای مدیریتی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. روش­های زمین­آماری و GIS می­توانند در این راستا ابزار مفیدی باشند. با توجه به کاربری­های متعدد حوضه کردان، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه می­تواند دارای تغییرات مکانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونه­های آب زیرزمینی 52 چ...

متن کامل

بررسی تغییرات زمانی و مکانی شوری آب‏ های زیرزمینی استان یزد با استفاده از روش زمین‏ آماری کریجینگ شاخص

استان یزد یکی از‌ مناطق خشک ایران محسوب می‏شود و کشاورزی آن به‏ویژه کشت پسته به منابع آب زیرزمینی وابسته است. در دهه‏ها‏ی اخیر عوامل طبیعی (خشک‏سالی و تبخیر شدید) و فعالیت‏های انسانی (بهره‏برداری غیراصولی از منابع آب زیرزمینی) موجب کاهش شدید کیفیت و کمّیت آب‏ها‏ی زیرزمینی این استان شده است. در این مطالعه تغییرات مکانی شوری (EC) آب‏های زیرزمینی استان یزد با استفاده از روش‏های زمین‏آماری و نرم‏افز...

متن کامل

مدل سازی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی در مناطق خشک با استفاده از روش‌های زمین آماری (مطالعه موردی: دشت کوهپایه – سگزی اصفهان)

Introduction:Groundwater resources are as one of the most important water resource in arid and semi- arid areas, thenprotection of their qualityis very important. On the other hand, monitoring andevaluating the groundwaterqualityarecomplex andexpensive, so usinginterpolation methodslooknecessary. Methods: Inthisresearch, thespatial and temporalvariationsofwaterqualityparametersinKoohpaye– Segz...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم آب و خاک

جلد ۱۷، شماره ۶۵، صفحات ۵۱-۶۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023